Europees Hof buigt zich over wereldwijde toepassing recht om vergeten te worden

Op dinsdag 11 september stond bij het Hof van Justitie van de Europese Unie de vraag centraal of door het vergeetrecht verwijderde zoekresultaten ook buiten de EU verborgen zouden moeten worden. De Franse autoriteit persoonsgegevens Comission Nationale de l’Informatique et des Libertes (CNIL) spande deze zaak in mei 2015 aan tegen Google. CNIL stelt dat het vergeetrecht onvolledig is zolang er nog manieren zijn om de gewraakte zoekresultaten toch te vinden en wil daarom via het Europese Hof afdwingen dat Google deze resultaten ook buiten de EU verwijdert.

De reikwijdte van het ‘right to  be forgotten’

Sinds de totstandkoming van het vergeetrecht in 2014 is het voor Europese burgers mogelijk om Google te verzoeken om bepaalde zoekresultaten voor de eigen naam uit de zoekmachine te verwijderen. Met de invoering van de AVG eerder dit jaar, is deze wetgeving verplicht opgenomen in de nationale wetgeving van alle EU-lidstaten. Mocht Google uit eigen beweging, of na tussenkomst van de rechter, de zoekresultaten uit de zoekmachine verwijderen, dan gebeurde dit tot begin 2016 op alle Google-domeinen van de EU-lidstaten en leden van de Europese Vrijhandelsassociatie. Sinds 2016 worden ook zoekresultaten op het .com-domein van Google gewist voor zoekopdrachten in het land waar het verzoek is ingediend. Het NRC van 11 september meldt daarom ten onrechte dat een succesvol vergeetrecht-verzoek van een Fransman alleen op het .fr-domein wordt geblokkeerd.

CNIL: VPN maakt verwijdering makkelijk te omzeilen

Het verwijderen van de zoekresultaten op alle EU-domeinen en voor zoekopdrachten vanuit de EU gaat volgens CNIL niet ver genoeg. Het betekent namelijk niet dat Google deze persoonsgegevens van EU-burgers niet meer verwerkt en bezit, ze worden elders nog gewoon getoond.  Er zijn bovendien manieren om ook in Europa alsnog de verboden zoekresultaten door Google te laten weergeven, bijvoorbeeld door een VPN te gebruiken. Met een VPN kan worden gesimuleerd dat de gebruiker een IP-adres in een land buiten de EU heeft. In maart 2016 legde CNIL Google een boete op van 112.000 dollar wegens het niet voldoen aan de eis van een wereldwijd toegepast vergeetrecht.

Internationale toepassing van nationale wetgeving

Google verweert zich tegen de aanklacht van CNIL door te stellen dat het Europese wetgeving niet wil toepassen buiten de grenzen van de EU. Daarbij stelt de zoekgigant dat het ook niet de censuur van bepaalde regimes toepast voor alle gebruikers van de zoekmachine wereldwijd. Dat de wetgeving van de Europese Unie van invloed is op de gebruikerservaring van bijvoorbeeld Amerikaanse gebruikers, is volgens Google daarom ondenkbaar. Mocht het Europese Hof oordelen dat het recht om vergeten te worden wereldwijd moet worden toegepast, dan zou het niet voor het eerst zijn dat Google wordt opgelegd om wereldwijd resultaten te blokkeren op basis van nationale wetgeving. De Canadese Hoge Raad beval Google vorig jaar reeds om de zoekresultaten van een bedrijf dat inbreuk maakte op het eigendomsrecht van het Canadese bedrijf Equustek wereldwijd uit de zoekmachine te verwijderen. Inmiddels is deze uitspraak in de Verenigde Staten echter teniet gedaan door een rechtbank in Californië, zodat de resultaten in de VS weer worden getoond. De uitspraak van het Europese Hof over het vergeetrecht wordt begin volgend jaar verwacht.